Ależ to dobra książka! Myślałem, że biorę do ręki kolejny poradnik. Okazało się jednak, że Test Marshmallow to książka naukowa, w której Walter Mischel w bardzo przystępny sposób przedstawia teorię będącą zbiorem wniosków z badań przeprowadzanych na przestrzeni czterdziestu lat nad zjawiskiem samokontroli. Inteligenta, spójna, pobudzająca do myślenia i własnych poszukiwań, zmienia postrzeganie nie tylko na mechanizmy ludzkiego zachowania w perspektywie samokontroli, wyznacza kierunek dla polityki edukacji, ale również pozwala spojrzeć na naturę ludzką w innym świetle. Dodatkowo autor na podstawie badań przedstawił strategie umożliwiające kontrolowanie i zmianę niekorzystnego zachowania. Teoria Mischela stanowi kompletną i zamkniętą całość i naprawdę warta jest uwagi.
Autor Testu Marshmallow Walter Mischel jest profesem na Uniwersytecie Columbia. Jest autorem ponad dwustu artykułów oraz laureatem nagród w nauce i psychologii. Jego badania rozpoczęły się od spostrzeżenia, że wbrew opiniom „Od ery starożytnej, poprzez oświecenie i czasy Freuda, aż po dzień dzisiejszy małym dzieciom przypisywano impulsywność, bezradność, niezdolność do odraczania gratyfikacji i dążenie do natychmiastowego zaspokojenia potrzeb.” (s.23) Mischel również podzielał te opinię dopóki nie zaczął obserwować swoich trzech córek, co doprowadziło go do zdania sobie sprawy, że nie ma pojęcia co dzieje się w ich głowach „co pozwala im panować nad sobą (przynajmniej czasami) i odraczać gratyfikację w obliczu pokus, nawet wtedy, gdy nikt ich nie pilnował.” Kierowany pragnieniem zrozumienia jak działa mechanizm, w którym ludziom udaje się panować nad sobą, odraczać gratyfikację opracował wraz ze swoimi doktorantami oraz we współpracy ze studentami test, który stał się podwaliną pod badania nad samokontrolą. Wszystko zaczęło się w latach 60. ‚Badacz pokazuje dziecku słodką piankę marshmallow i daje mu wybór: możesz zjeść tę piankę (w grę wchodziły też inne słodycze w zależności od tego, co najbardziej lubiły dzieci) od razu albo zaczekać i dostać dwie pianki za jakiś czas. Tak to się zaczęło, a reszta książki to wynik 40 letnich badań zapoczątkowanych przez ten test
Z książki dowiadujemy się między innymi, co umożliwia samokontrolę, jakie mechanizmy wchodzą w zakres takiego działania, kiedy w człowieku rozpoczyna się samokontrola i czy jest ona czymś wrodzonym, czy można się jej nauczyć.Ten rozdział jest kluczowy dla dalszej rozważań Mischela gdyż psycholog udowadnia w niej, że samokontrola nie jest wrodzona, że można jej się uczyć, a tym samym, że jest nadzieja dla tych, którzy mają z nią problemy, a ich życie wypełniają różne problemy. W prosty, ale niezwykle obrazowy sposób Mischel wyjaśnia jak działa mechanizm samokontroli. Weźmy na przykład wspomnianą piankę. Jest ona bodźcem działającym na osobę. Tym co na nią działa to cechy gorące – wyobrażenie smaku, konsystencji itp. Jednak pianka też ma cechy chłodne – odnoszące się do jej kształtu, koloru itd. Określone cechy działają na dwie sfery ludzkiego umysłu – emocjonalną, w której komenda ‚Start!’ karze nam sięgnąć natychmiast po cukierka oraz sfera zwana funkcją wykonawczą, która patrzy na chłodno oceniając cukierka z innej perspektywy przez co staje się on mniej atrakcyjny i dana osoba jest wstanie odroczyć sięgniecie po niego. Mischel zauważa, że dzieci posługują się pewnymi strategiami, które pozwalają im czekać dłużej na nagrode. Dochodzi też do wniosku przeprowadzając różne badania na przykład z dziećmi agresywnymi, że strategii tych można się wyuczyć, a więc samokontrola nie jest czymś wrodzonym, lecz umiejętnością, którą można nabyć.
Wszystko pięknie powiecie, ale po co właściwie się kontrolować. Świat chłodny, kontrolowany nie jest tak atrakcyjny jak gorący, pełen przyjemności i zrealizowanych pokus. Mischel nie zaprzecza, że czasami potrzebny jest restart systemu, naładowanie poprzez zmniejszenie kontroli, nie chce zamienić nas w kalkulujące maszyny. Wskazuje jednak, że tam gdzie chcemy osiągnąć sukces, spełnić swoje marzenia, lepiej funkcjonować społecznie konieczne jest korzystanie z możliwości, jakie daje samokontrola. Na każdym etapie życia samokontrola przynosi korzyści. Przedszkolaki zdolne do samokontroli rzadziej ulegają pokusom, mniej się rozpraszają, są inteligentniejsze, samodzielne i pewne siebie. Ufają też swojej ocenie. W późniejszym czasie osiagają sukcesy w życiu prywatnym i zawodowym potrafiąc dążyć do odległych celów i ich osiągania. Mają lepsze wykształcenie, niższy wskaźnik masy ciała itd.
Dodatkowo autor wskazuje na pozytywne właściwości samokontroli gdy ulegamy różnego rodzajowi bolesnych emocji. Jak studzić je, jak się dystansować. Jakie strategie użyć by radzić sobie z tymi problemami. Tak ujęta samokontrola staje się właściwie źródłem ludzkiego istnienia, które w dużym stopniu jest od niej zależne. Mischel wskazuje na konieczność uwaględnienia wniosków płynących z teori (testu marshmallow) dla polityki edukacyjnej. Przedstawia istniejące już szkoły, które stosują takie rozwiązania i wyglądają na bardzo obiecujące. Kwestia tylko tego, jak mocno jego teoria wpłynie na postrzeganie nowoczesnej edukacji przez osoby mające na nią wpływ.
Na koniec Mischel stwierdza, że człowiek nie jest określony przez czynniki biologiczne czy środowiskowe, lecz sam siebie określa i wpływa na swoje życie. Tylko od nas zależy czy weźmiemy odpowiedzialność za własne życie i podejmiemy się realizowania własnych marzeń. Jeśli chcemy możemy wszystko. Warto się tego trzymać i choć nie jest to aż takie proste, to jednak zwiększa nasze możliwości i nadzieje na osiaganie własnych celów. Polecam książkę, z której o wiele więcej wyciagniecie niż to, co ja tu napisałem. Czuje, że książkę niedługo przeczytam jeszcze raz by utrwalić sobie zawarte w niej treści.
Za możliwość przeczytania książki dziękuje wydawnictwu:
oraz pani Karolinie z
Tytuł: Test Marshmallow
Podtytuł: O pożytkach płynących z samokontroli
Autor: Walter Mischel
Seria: Mistrzowie psychologii
Przekład z języka angielskiego: Agnieszka Nowak-Młynikowska
Stron: 304
ISBN 978-83-64849-11-3
Premiera: 16 marca 2015
Cena detaliczna: 49,90 zł
Książkę w dobre cenie (34,38 zł) można kupi tutaj
Ebook (35,63) można kupić tutaj
Książki z klimatem 